We weten allemaal dat plastic een groot probleem is voor onze gezondheid en het milieu.

We hebben gehoord en gelezen over hoe het onze ecosystemen vervuilt en de gezondheid van dieren verstoort, en over hoe het tot wel 450 jaar op het land en in onze zeeën en oceanen blijft rondzwerven

Maar niet iedereen kent het bestaan van microplastics, een groeiend wereldwijd probleem, waarvan de effecten nog altijd worden onderzocht.

Zoals de naam doet vermoeden: microplastics zijn kleine stukje plastic (minder dan 5 mm lang).

Deze kleine onderdeeltjes worden niet biologisch afgebroken en zijn bijna onmogelijk te verwijderen uit het milieu, waar ze zich blijven ophopen.

Sommige komen van plastic afval dat in steeds kleinere stukjes uiteenvalt. De grootste boosdoeners zijn plastic vezels van synthetische kleding.

Een ander groot deel zijn microbeads, een type microplastic dat wordt toegevoegd als scrub aan bijvoorbeeld gezichtsreinigers of tandpasta.

Ook de meeste sigaret filters bevatten microplastics (cellulose acetaat vezels)

Het is een wijdverbreid fenomeen. Onderzoekers hebben vrijwel overal microplastics gevonden: in de hoogste bergen, in de diepste oceanen, in de Arctische Zee ijs, en in de lucht, ons drinkwater en zelfs in ons lichaam.

Microplastics: Waarom is het zo'n probleem?

Maar waarom zo'n micrplastics zo'n probleem? Laten we eens kijken naar een aantal negatieve effecten:

  • Elk organisme kan microplastics binnenkrijgen. Als dit gebeurt, kan hun maag-darmkanaal blokkeren. Of de deeltjes zorgen ervoor dat hun hongergevoel wordt verstoord, waardoor ze denken dat ze niet hoeven te eten. Dit leidt tot een hongersdood, en daarmee aan een verlies aan biodiversiteit en verstoring van voedselketens.
  • Giftige chemicaliën kunnen zich hechten aan het oppervlak van de plasticdeeltjes, met alle gevolgen van dien als deze worden ingeslikt.
  • Fabrikanten voegen vaak gevaarlijke stoffen toe aan kunststoffen, zoals weekmakers, stabilisatoren en pigmenten. Als microplastics vervolgens cellen of weefsels (dierlijk of menselijk) binnendringen, kunnen ze veel schade aanrichten. 
  • Microplastics kunnen interfereren met hormonale systemen.
  • Plankton groeit langzamer en reproduceert minder groeit als er microplastics aanwezig zijn. Dit is een groot probleem omdat plankton een essentieel onderdeel is van de aquatische voedselketen. Ze fungeert als intermediair tussen algen en de grotere ongewervelde roofdieren en vissen die zich er op hun beurt mee voeden.
  • Microplastics hebben een effect op het spijsverterings- en voortplantingssysteem. Een studie uit 2020 ontdekte dat muizen die grote hoeveelheden microplastics kregen, ontstekingen in hun dunne darm vertoonden. En muizen die werden blootgesteld aan microplastics hadden een lager aantal zaadcellen en kregen uiteindelijk minder en kleinere nakomelingen, in vergelijking met controlegroepen. 
  • Het onderzoek uit 2021 "From Pollution to Solution" van UNEP waarschuwt dat chemicaliën in microplastics "in verband worden gebracht met ernstige gezondheidseffecten, vooral voor vrouwen". Deze kunnen onder meer veranderingen in de menselijke genetica, hersenontwikkeling en ademhalingssnelheden omvatten, om er een paar te noemen.
Een pasgeboren Hawaiiaanse karetschildpad naast zijn microplastic maaginhoud.
Credit: Jennifer Lynch for Nature


Microplastics: Waar vind jij ze in en rond je huis?

Plastic verpakkingen:

Al het wegwerpplastic dat je vindt om verpakkingen uit bijvoorbeeld de supermarkt bestaat uit microplastics.

Flessen water:

In 2018 werden diverse merken flessenwater, gekocht op 19 locaties in 9 landen, getest op microplastic vervuiling. Het resultaat? Van de in totaal 259 geteste flessen, bevatte 93% microplastics!

Kleding en textiel:

Een andere belangrijke bron van microplastics zijn microvezels die bij het wassen uit kleding komen. Microvezels zijn 1/100ste van de diameter van een mensenhaar en worden gebruikt voor een betere waterdichtheid, voor ademend vermogen en voor flexibiliteit in sportkleding. Volgens een UNEP rapport uit 2020, komt ongeveer 9% van alle microplastics die jaarlijks in de oceaan terecht komen uit onze kleding en ander textiel.

Cosmetica:

De cosmetische industrie is een andere grote boosdoener: veel cosmetica bevat microbeads. Deze worden vaak gebruikt als emulgatoren of gewoon als goedkope vulstoffen. Van zonnebrand en shampoos tot make-up en deodorants: microplastics worden gebruikt in allerlei producten die we allemaal in huis hebben. Plastic deeltjes hiervan kunnen in de huid worden opgenomen. Of, in het geval van producten als lippenstift of lippenbalsem, slikken we ze ook in. Als ze op de huid blijven, worden ze uiteindelijk door de afvoer weggespoeld en kunnen ze hun weg naar de oceanen vinden.

Microplastics: Wat te doen tegen de negatieve effecten?


Plastic is niet de kern van het probleem, het gaat vooral om de lifestyle van het eenmalig gebruiken van plastic waar we aan gewend zijn geraakt.

We moeten stoppen met het gebruik van onnodig plastic en zoeken naar een veel simpeler recycle systeem.

“Het heeft geen zin dingen te produceren die 500 jaar meegaan en ze vervolgens 20 minuten te gebruiken. Het is een totaal onhoudbare manier van zijn.”, zegt Winnie Lau op de Pew Charitable Trusts in Washington DC. 

Wat kunnen we doen? Het antwoord? Probeer een plastic-free lifestyle te omarmen! 

Bij Bluehouse bieden we je vast een breed scala aan plasticvrije producten voor allerlei gebruiksmomenten. 

Ontdek hier een paar van onze opties: